Kietelen blijkt écht ergens goed voor: sociale dieren verstevigen er vriendschapsbanden mee. Dat stellen Duitse hersenwetenschappers die ertoe overgingen hun laboratoriumratten eens flink te kietelen, uit naam van de wetenschap.
Door: Maarten Keulemans in 'de Volkskrant' van vrijdag 11 november 2016.
De onderzoekers ontdekten onder meer dat de ratten er niet tegen kunnen als je ze kietelt onder hun voeten en op hun buik. Ook bij kietelen aan de rug liggen de dieren in een deuk. Ze slaken dan voor mensenoren onhoorbaar hoge gilletjes, maken vreugdesprongetjes en beginnen zelfs kirrend van plezier achter de hand van de onderzoeker aan te rennen, alsof het een speelkameraadje is, noteren hoogleraar Michael Brecht en zijn student Shimpei Ishiyama van de Berlijnse Humboldt-universiteit in het bloedserieuze vakblad Science.
Alles wijst erop dat kietelen te maken heeft met spel, legt Brecht desgevraagd uit. 'Kietelen is een van de minst begrepen vormen van aanraking. We weten niet wat voor functie het heeft, waarom het lachen opwekt, waarom we onszelf niet kunnen kietelen, ga zo maar door', vertelt de hoogleraar computationele hersenwetenschap. 'Het lijkt erop dat kietelen een trucje van het brein is om sociale dieren met elkaar te laten spelen.'
Ook wisten Brecht en Ishiyama de dieren aan het lachen te krijgen door hun 'kietelgebied' in de hersenen rechtstreeks te prikkelen met elektrodes die ze in de hersenen hadden ingebracht - het blijft wel wetenschap tenslotte. Kietelen blijkt te zitten in de 'sensomotorische cortex', het gebied voor tastzin dat bij de mens bovenop het brein zit.
Een 'bijzondere bevinding' die 'veel meer is dan zomaar wat losse feitjes', vindt ook neurofysioloog Eric Maris van de Radboud Universiteit Nijmegen. Met name interessant vindt Maris het dat kietelen verankerd blijkt in het gevoelsgebied. Dat staat bij kenners immers te boek als gewoon een plek die aanraking registreert. 'Nu blijkt dat stimulatie van dit gebied dit zeer complexe gedrag kan opwekken', zegt Maris. 'Dat is erg interessant.'
Veel dieren, uiteenlopend van paarden tot haaien, hebben ergens wel een gevoelig plekje. Alleen van apen en ratten staat vast dat ze het grappig vinden om er gekieteld te worden; bij onder meer honden, vogels, meerkatten en leeuwen zijn er hooguit vermoedens.
Bij een voor de ratten minder plezierig experiment maakten de Duitsers de dieren bang door ze op een eng hoog platformpje in fel licht te zetten. Daar konden de ratten niet om lachen: ze reageerden niet meer op een kietelbeurt. Bewijs, schrijven de wetenschappers, dat kietelen alleen werkt als je ervoor in de stemming bent. 'Het geeft aan dat kietelen een zeer oude en bewaard gebleven vorm van sociale lichamelijkheid is.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten